Eftirlit - Ofgreiðslur - Innheimtur

• Í 1. mgr. 25. gr. ffl. kemur fram að réttur foreldris til greiðslna í fæðingarorlofi er bundinn því að foreldri uppfylli skilyrði um rétt til fæðingarorlofs. Greiðslur frá vinnuveitanda til foreldris í fæðingarorlofi sem eru hærri en nemur mismun greiðslna úr Fæðingarorlofssjóði og meðaltals heildarlauna foreldris skv. 1.-3. mgr. 23. gr. í réttu hlutfalli við tilhögun fæðingarorlofs foreldris í þeim almanaksmánuði eða hluta úr almanaksmánuði sem greitt er fyrir skulu koma til frádráttar greiðslum úr Fæðingarorlofssjóði. Eingöngu skulu greiðslur frá vinnuveitanda sem ætlaðar eru fyrir það tímabil sem foreldri er í fæðingarorlofi koma til frádráttar greiðslum úr Fæðingarorlofssjóði. Þó er heimilt að taka tillit til kjarasamningsbundinna launahækkana, annarra kjarasamningsbundinna greiðslna og launabreytinga sem rekja má til breytinga á störfum foreldris.

1. Dæmi: Ef foreldri er með 500.000 kr. í meðaltal heildarlauna þá á það rétt á 400.000 kr. greiðslu úr Fæðingarorlofssjóði á mánuði (t.d. tímabilið 1.-31. janúar) miðað við 100% fæðingarorlof. Á sama tímabili má foreldrið fá greiddar 100.000 kr. frá sínum vinnuveitanda áður en kemur til skerðingar á greiðslum úr Fæðingarorlofssjóði. 
2. Dæmi: Ef foreldri er með 500.000 kr. í meðaltal heildarlauna þá á það rétt á 200.000 kr. greiðslu úr Fæðingarorlofssjóði á mánuði (t.d. tímabilið 1.-31. janúar) miðað við 50% fæðingarorlof. Á sama tímabili má foreldrið fá greiddar 300.000 kr. frá sínum vinnuveitanda áður en kemur til skerðingar á greiðslum úr Fæðingarorlofssjóði.
3. Dæmi: Ef foreldri er með 500.000 kr. í meðaltal heildarlauna þá á það rétt á 200.000 kr. greiðslu úr Fæðingarorlofssjóði miðað við 100% fæðingarorlof t.d. tímabilið 1.-15. janúar (fæðingarorlof tekið lágmark tvær vikur í senn). Á sama tímabili má foreldrið fá greiddar 300.000 kr. frá sínum vinnuveitanda áður en kemur til skerðingar á greiðslum úr Fæðingarorlofssjóði og þá hafa greiðslur frá vinnuveitanda tímabilið 16.-31. janúar ekki áhrif á greiðslur úr Fæðingarorlofssjóði.
4. Dæmi: Ef foreldri er með 500.000 kr. í meðaltal heildarlauna þá á það rétt á 100.000 kr. greiðslu úr Fæðingarorlofssjóði miðað við 50% fæðingarorlof t.d. tímabilið 1.-15. janúar (fæðingarorlof tekið lágmark tvær vikur í senn). Á sama tímabili má foreldrið fá greiddar 400.000 kr. frá sínum vinnuveitanda áður en kemur til skerðingar á greiðslum úr Fæðingarorlofssjóði og þá hafa greiðslur frá vinnuveitanda tímabilið 16.-31. janúar ekki áhrif á greiðslur úr Fæðingarorlofssjóði.

• Í 2 mr. 25. gr. ffl. kemur fram að foreldri á innlendum vinnumarkaði sem á rétt til fæðingarorlofs skv. III. og IV. kafla en uppfyllir ekki skilyrði 21. gr. á rétt á fæðingarstyrk skv. 26. eða 27. gr. eftir því sem við getur átt. Greiðslur frá vinnuveitanda til foreldris í fæðingarorlofi sem eru hærri en nemur mismun fjárhæðar fæðingarstyrks og meðaltals heildarlauna foreldris skulu koma til frádráttar styrknum. Við útreikning á meðaltali heildarlauna samkvæmt ákvæðinu skal miða við tvo mánuði fyrir fæðingarmánuð barns eða þann mánuð þegar barn kemur inn á heimili við ættleiðingu eða varanlegt fóstur.

Í 53. gr. ffl. er fjallað um ósamrýmanleg réttindi:

• Foreldri sem nýtur greiðslna úr Atvinnuleysistryggingasjóði samkvæmt lögum um atvinnuleysistryggingar getur ekki á sama tímabili nýtt sér rétt sinn til fæðingarstyrks, greiðslna úr Fæðingarorlofssjóði eða foreldraorlofs samkvæmt lögunum.
• Foreldri sem nýtur slysadagpeninga samkvæmt lögum um slysatryggingar almannatrygginga, sjúkradagpeninga samkvæmt lögum um sjúkratryggingar eða endurhæfingarlífeyris samkvæmt lögum um félagslega aðstoð getur ekki á sama tímabili nýtt sér rétt sinn til fæðingarstyrks eða greiðslna úr Fæðingarorlofssjóði samkvæmt lögunum.
• Foreldri sem nýtur greiðslna samkvæmt lögum um greiðslur til foreldra langveikra eða alvarlega fatlaðra barna getur ekki á sama tímabili nýtt sér rétt sinn til fæðingarstyrks eða greiðslna úr Fæðingarorlofssjóði samkvæmt lögunum.
• Foreldri sem nýtur orlofslauna eða greiðslna vegna starfsloka getur ekki nýtt sér rétt sinn til fæðingarstyrks eða greiðslna úr Fæðingarorlofssjóði samkvæmt lögunum á sama tímabili og þær greiðslur eiga við um.
• Greiðslur frá öðrum ríkjum vegna sömu fæðingar, frumættleiðingar eða töku barns í varanlegt fóstur og fyrir sama tímabil koma til frádráttar við greiðslu úr Fæðingarorlofssjóði og greiðslu fæðingarstyrks.

• Í 2. mgr. 41. gr. ffl. kemur fram að þegar foreldri hefur fengið hærri greiðslur úr Fæðingarorlofssjóði en því bar samkvæmt álagningu skattyfirvalda eða af öðrum völdum skal Vinnumálastofnun senda greiðsluáskorun til foreldris vegna hinnar ofgreiddu fjárhæðar ásamt viðbættu 15% álagi.
• Þegar foreldri telur að því verði eigi kennt um þá annmarka er leiddu til ákvörðunar Vinnumálastofnunar um of háar greiðslur úr sjóðnum til foreldris skal foreldri færa fyrir því skrifleg rök innan fjögurra vikna frá því að greiðsluáskorun sannanlega barst foreldri. Vinnumálastofnun skal taka afstöðu til þess innan fjögurra vikna frá því að rök foreldris bárust stofnuninni hvort þau leiði til þess að fella skuli niður álagið.
• Heimilt er að skuldajafna ofgreiddum greiðslum úr Fæðingarorlofssjóði á móti inneign foreldris vegna ofgreiddra skatta, barnabóta og vaxtabóta.

• Endurgreiði foreldri ekki ofgreiddar greiðslur samkvæmt greiðsluáskorun er Sýslumanninum á Norðurlandi vestra falin innheimta þeirra. Nánari upplýsingar um innheimtuferlið, greiðsludreifingu og fleira má finna hér:

Tilkynna ber sjóðnum um öll þau tilvik sem leitt geta til ofgreiðslu, þ.m.t. breytingar sem kunna að verða á fyrirhugaðri fæðingarorlofstöku eða tekjum og haft geta áhrif á rétt foreldris til greiðslna og/eða leitt til ofgreiðslu úr Fæðingarorlofssjóð

Foreldri kann að eiga inni rétt til fæðingarorlofs og greiðslna úr Fæðingarorlofssjóði í kjölfar endurgreiðslu þess að öðrum skilyrðum laganna uppfylltum, s.s. samkomulagi við vinnuveitanda um tilhögun fæðingarorlofs og að réttur til fæðingarorlofs hafi ekki fallið niður vegna aldurs barns eða þess tíma frá því að barn kom inn á heimili við ættleiðingu eða varanlegt fóstur.