Ábyrgðartímabil
Ábyrgð sjóðsins nær til krafna sem hafa gjaldfallið á síðustu 18 mánuðum fyrir gjaldþrotaúrskurð vinnuveitenda eða réttur hefur unnist til þeirra á því tímabili. Heimilt er að miða við frestdag ef sú niðurstaða er hagstæðari fyrir kröfuhafa.
Í sérstökum undantekningartilvikum er sjóðnum heimilt að ábyrgjast kröfur sem gjaldfallið hafa utan ábyrgðartímabils að því tilskildu að eðlilega hafi verið staðið að innheimtu þeirra. Beiting þessarar heimildar skal þó ekki hafa í för með sér að ábyrgðartímabil verði lengra en 18 mánuðir.
Ábyrgð sjóðsins til greiðslu
Sjóðurinn ábyrgist greiðslu vangoldinna vinnulauna þrjá síðustu starfsmánuði fyrir gjaldþrotaúrskurð vinnuveitenda og falla innan ábyrgðartímabils. Til vinnulauna teljast greiðslur vegna umsamins vinnuframlags launamanns, þ.á.m. launauppbætur, í hlutfalli við þann tíma sem krafa nýtur ábyrgðar sjóðsins.
Sjóðurinn ábyrgist einnig kröfur launamanna um bætur vegna launamissis í allt að þrjá mánuði vegna slita á ráðningarsamningi eða í uppsagnarfresti. Forsenda ábyrgðar sjóðsins er að atvinnurekandi hafi verið úrskurðaður gjaldþrota.
Hámarksábyrgð Ábyrgðasjóðs launa vegna vangoldinna launa eða bóta vegna slita á ráðningarsamningi, sem falla í gjalddaga eftir 1. júlí 2018, er 633.000 kr. fyrir hvern mánuð.
Hafi atvinnurekandi greitt upp í launakröfurnar fyrir gjaldþrotaúrskurð koma þær greiðslur til frádráttar. Á sama hátt koma greiddar atvinnuleysisbætur og atvinnutekjur á uppsagnarfresti til frádráttar kröfum um bætur vegna launamissis í uppsagnarfresti.
Vangoldin lífeyrisiðgjöld
Ábyrgðasjóður launa ábyrgist kröfu lífeyrissjóðs um lífeyrissjóðsiðgjöld sem fallið hafa í gjalddaga á síðustu 18 mánuðum fyrir úrskurðardag. Heimilt er að miða við frestdag ef sú niðurstaða er hagstæðari fyrir kröfuhafa.
Ábyrgðin takmarkast við 12% lágmarksiðgjald og allt að 4% viðbótarlífeyrissparnað samkvæmt samningi um viðbótartryggingavernd og ákvæði í kjarasamningum.
Vangoldið orlof
Launamenn eiga rétt á greiðslu áunnins orlofs sem fallið hefur í gjalddaga á síðustu 18 mánuðum fyrir gjaldþrotaúrskurð vinnuveitenda.
Hámarksábyrgð á greiðslu áunnina orlofslauna er kr. 1.014.000-
Bætur vegna vinnuslysa
Ábyrgðasjóður launa ábyrgist kröfu launamanns um bætur vegna tjóns af völdum vinnuslyss og kröfu þess sem á tilkall til bóta vegna dauðsfalls launamanns, í þeim tilvikum þar sem tryggingar vinnuveitanda ná ekki til bótakröfunnar
Orlof vegna greiðsluerfiðleika
Ábyrgðasjóður launa ábyrgist greiðslu orlofslauna skv. lögum nr. 30/1987 í þeim tilvikum sem vinnuveitandi hefur ekki staðið skil á greiðslu þeirra, án þess þó að bú hans hafi verið tekið til gjaldþrotaskipta. Ábyrgð sjóðsins nær til greiðslu orlofs sem unnist hefur verið til á síðustu 18 mánuðum.
Launamenn sjálfir eða stéttarfélög í umboði þeirra geta sótt um greiðslu orlofslauna á þar til gerðu eyðublaði (orlofslaunakrafa). Greiðslan er háð staðfestingu réttmætis kröfunnar og að ekki hafi verið gerð krafa um gjaldþrotaskipti. Standi ekkert í vegi fyrir greiðslu kröfunnar tekur að öllu jöfnu um fjórar til fimm vikur að fá hana afgreidda.
Ábyrgð án gjaldþrotaskipta
Stjórn Ábyrgðasjóðs launa er heimilt, þegar sérstaklega stendur á, að ábyrgjast kröfur án undangenginna gjaldþrotaskipta á búi vinnuveitanda, liggi fyrir að vinnuveitandi hafi sannanlega hætt rekstri og tilraunir kröfuhafa til að koma fram gjaldþrotaskiptum hafi ekki borið árangur eða að kostnaður við að koma fram gjaldþroti yrði að mati sjóðsstjórnar óeðlilega mikill.
Undanþágur frá ábyrgð
Kröfur framkvæmdarstjóra og stjórnarmanna hins gjaldþrota fyrirtækis njóta ekki ábyrgðar Ábyrgðasjóðs launa, sama gildir um eigendur að verulegum hlut í fyrirtækinu.
Heimilt er að hafna kröfum maka og annarra skyldmenna framkvæmdastjóra, stjórnarmanna eða eigenda ef sýnt er að kröfur þeirra eru óréttmætar með tilliti til þessara tengsla.
Einnig er heimilt að lækka greiðslu úr sjóðnum miðað við gerða kröfu ef krafan telst óeðlilega há miðað við það starf sem kröfuhafi gegndi, starfstíma hans og þau launakjör sem tíðkast í viðkomandi starfsgrein eða eftir atvikum í hinu gjaldþrota fyrirtæki.
Sá sem gerir kröfu á hendur Ábyrgðasjóði launa má ekki aðhafast neitt það sem rýrt gæti endurkröfurétt sjóðsins á hendur búi vinnuveitanda. Hafi launamaður framselt launakröfu sína á hendur vinnuveitanda áður en bú vinnuveitanda var tekið til gjaldþrotaskipta nýtur krafan ekki ábyrgðar sjóðsins. Þetta á ekki við ef krafan hefur verið framseld stéttarfélagi eða Atvinnuleysistryggingasjóði.
Hafi greiðslu verið aflað úr Ábyrgðasjóði launa með því að gefa rangar upplýsingar eða leynt hafi verið atriðum sem leitt hefði til synjunar eða lækkunar greiðslu úr sjóðnum ber þeim er greiðsluna fékk að endurgreiða þá fjárhæð sem hann hefur ranglega fengið.
Þessar undanþágur gilda hvoru tveggja um launakröfur og kröfur lífeyrissjóða.
Verktakar eiga ekki rétt á greiðslu krafna sinna úr sjóðnum enda njóta kröfur þeirra ekki forgangsréttar samkvæmt gjaldþrotaskiptalögum.
